Συνολικές προβολές σελίδας

Σάββατο 10 Φεβρουαρίου 2024

Β) Ὑπάρχει Οἰκονομία εἰς τό κατ' Ἐπίχυσιν Βάπτισμα;

 

Βαθμιαία ἡ ἐπικράτηση τοῦ Λατινικοῦ

ψευδοβαπτίσματος

 

Τ

ό δι' ἐπιχύσεων καί ῥαντισμοῦ βάπτισμα δέν ἐπιβλήθηκε στήν Δύση ταυτοχρόνως τοῦ Σχίσματος, ἤ καί πρωτύτερα, ὅπως νομίζουν οἱ περισσότεροι, ἀλλά βαθμιαία, μετά παρέλευση αἰώνων, καί αὐτός ἦταν ἕνας ἀπό τούς λόγους πού οἱ Πατέρες ἀρχικῶς ἀποφάσισαν νά δέχονται τούς Λατίνους μόνο μέ ἅγιο Μύρο. Οὔτε ὁ Φώτιος (840) κάνει κάποια μνεία περί Βαπτίσματος στήν Ἐγκύκλιό του[1], ἀναφερόμενος στίς διαφορές μεταξύ Ἀνατολικῆς καί Δυτικῆς Ἐκκλησίας, ἀλλά οὔτε καί ὁ Μιχαήλ Κηρουλάριος (1053)[2], ὁ ὁποῖος πρόσθεσε στά τοῦ Φωτίου περί Ἀζύμων, ἀνάφερε κάτι σχετικό[3].

Σημειωτέον δέ, ὅτι ἡ κατηγορία διά τοῦ Λιβέλλου, πού ἐκτόξευσε ὁ Καρδινάλιος Οὐμβέρτος κατά τοῦ Πατριάρχου Μιχαήλ Κηρουλαρίου καί γενικότερα τῆς Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας (1054), ὅτι ἀναβαπτίζει τούς Δυτικούς, παρανοήθηκε, καθότι μέχρι ἐκείνης τῆς χρονικῆς στιγμῆς δέν ὑφίστατο θέμα Ἐπιχύσεων[4].  Ἡ κατηγορία τοῦ Οὐμβέρτου δέν ἔχει οὐδεμία σχέση, μέ τόν δι' Ἐπιχύσεως Τύπο τοῦ βαπτίσματος τῆς Λατινικῆς ἐκκλησίας, ἀλλά μέ τήν ἀστήρικτη  θέση περί τῶν Ἀνατολικῶν, ὅτι βάπτιζαν ἀδιακρίτως ἐξ ἀρχῆς ὅσους θεωροῦσαν αἱρετικούς· τοῦτο γινόταν μόνον περί τοῦ μονοκαταδύτου βαπτίσματος πού ἐνίοτε τελοῦσαν[5]! Στήν Ἐπιστολή του ὁ Πατριάρχης Μιχαήλ πρός τόν Πέτρο Ἀντιοχείας, συγκαταριθμεῖ μεταξύ τῶν καινοτομιῶν τῶν Λατίνων καί τό μονοκατάδυτο καί ουχί δι' Ἐπιχύσεων  αὐτῶν βάπτισμα. «Ὡς δέ τινες ἡμᾶς διεβεβαιώσαντο, καί τό θεῖον βάπτισμα ἐπιτελοῦντες, τούς βαπτιζομένους βαπτίζουσιν εἰς μίαν κατάδυσιν, τό ὄνομα τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἐπιλέγοντες· ἀλλά καί ἅλατος πρός τοῦτο τά τῶν βαπτιζομένων πληροῦσι στόματα »[6].

 Ἀξιοσημείωτο μάλιστα εἶναι, ὅτι ὑπῆρξαν καί Συνοδικές Ἀποφάσεις, ἀκόμη καί μέσα ἀπό κάποιες τοπικές Ἐκκλησίες τῆς Δύσεως, ὅπου συνηγοροῦσαν στήν ὑπόθεση τῆς ταὐτοχρόνου ὑπάρξεως διαφορετικῶν τύπων βαπτισμάτων. Οὕτως, κατά τό ἔτος 1172 Σύνοδος γενομένη ἐν Καστιλιῶνι τῆς Ἰρλανδίας ἀπεφάνθη, νά φέρωνται τά παιδία στήν ἐκκλησία καί ἐκεῖ νά βαπτίζωνται σέ ὕδωρ καθαρό ὑπό τρεῖς Καταδύσεις· εἰς τό ὄνομα τοῦ Πατρός, καί τοῦ Υἱοῦ, καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἑτέρα Σύνοδος στό Wigorniensis τῆς Ἀγγλίας, γενομένη ἐν ἔτει 1240 ἀποφαίνεται· σέ οἱανδήποτε ἐκκλησία ἐπιτελεῖται Βάπτισμα, νά ὑπάρχουν δίπλα βαθέα ὕδατα, μέ τήν ἁρμόζουσα χωρητικότητα, ὥστε νά μποροῦν νά ἐφαρμοστοῦν οἱ τρεῖς Καταδύσεις[7].  Ἀρνητική μάλιστα ἦταν καί ἡ ἐν Τολέδῳ Σύνοδος, πού ἀπέβαλε τόν Ῥαντισμόν ὡς ἄχρηστον. «...ἔπειτα ἐν τῷ Τολέτῳ ἀναφυεῖσαν ἄλλην παρανομίαν τοῦ Βαπτίσματος, καί καταμιαίνειν τήν Ρωμαϊκήν Ἐκκλησίαν ἀρχομένην, Συνοδικῶς οἱ Λατῖνοι αὐτόρριζον ἀνέσπασαν τό ὀρθόν, καί καθαῖρον ἁμαρτίας δογματίσαντες Βάπτισμα»[8].

Ἡ ἀσυμφωνία αὐτή ἐξακολουθεῖ καί μετά τόν ΙΓ' αἰῶνα στήν Δυτική ἐκκλησία· βαπτιζομένων τῶν πιστῶν, τῶν μέν, μέ μία Κατάδυση, τῶν δ΄΄ε, διά ῥαντισμοῦ καί τῶν ἐμμενόντων στήν Παράδοση, μέ τρεῖς Καταδύσεις[9].

Κάτω λοιπόν ἀπό αὐτές τίς συνθῆκες, καί ἡ ἐν Ῥαβέννῃ Σύνοδος τῷ 1311, ἀποφαίνεται ὅπως, τό Βάπτισμα νά τελῆται ὑπό τριττό ῥαντισμό, ἤ ὑπό τριττή Κατάδυση.

Παρομοίως δέ, πράττει καί ἡ γενομένη ἐν Μεδιολάνοις Σύνοδος 1576, ἀποφαινομένη ὅπως, ἡ ἱεροτελεστία τοῦ βαπτίσματος πράγματι πρέπει νά τηρῆται μέ ἀκρίβεια καί δέν ἁρμόζει νά συγχέεται μέ κανένα τρόπο· καί μέ τήν ἔγκριση τοῦ ἐπισκόπου διά χρήση στήν ἐκκλησία, τό Βάπτισμα νά γίνεται εἴτε μέ Ἐπίχυση, εἴτε μέ βύθιση  νεροῦ[10]. Ἱστορικές μαρτυρίες ἀναφέρουν, ὅτι μέχρι καί τόν 18ον αἰῶνα ὑπῆρχαν ἱερεῖς Λατῖνοι, οἱ ὁποῖοι ἐπέμεναν νά βαπτίζουν διά τριῶν Καταδύσεων.

 «Οὐ γάρ ἅπαξ... ἀναφέρει ὁ Εὐστράτιος Ἀργέντης, καί ἐν ταὐτῷ ἔφθειραν οἱ Λατῖνοι τό Βάπτισμα, ἀλλά κατ' ὀλίγον, καί μερικοί ἔν τισι τόποις· ὅθεν ἀνόητοι εἰσιν οἱ λέγοντες, ὅτι ἡ καθολική Ἐκκλησία ἁπλῶς, καί καθόλου ἐδέξατο τό νῦν ψευδοβάπτισμα τῶν δυτικῶν...  Ἐκ τοῦ λόγου αὐτοῦ, οὐκ ἦν ῥάδιον (εὔκολον) διορίσασθαι ποίους τῶν δυτικῶν δεῖ βαπτίζειν, ποικίλα γάρ εἴδομεν παρ' αὐτοῖς ψευδοβαπτίσματα, καί ἔν τισιν αὐτῶν ἀληθές, ἤ τοὐλάχιστον ἀνεκτόν, καί φορητόν Βάπτισμα...»[11].

Ὁ Κων/νος ὁ ἐξ Οἰκονόμων ἀναφέρει ἐπίσης, περί τῆς συγχύσεως, πού ἐπῆλθε ἕνεκα τῆς μίξεως μεταξύ τῶν πραγματικῶς  βεβαπτισμένων ἀπό τήν μία, καί τῶν ῥαντιζομένων ἀπό τήν ἄλλη Λατίνων. «Οὕτως ἡ παπική καινοτομία συνέχεε κατά χώρας τάς περί τό βάπτισμα τελετάς, καί ταύτας πολλῷ στυγερώτερον, ἤ ὡς συνέχεε τάς ἀνθρωπίνους γλώσσας ἤ Νεβρώδειος τῆς Χαλάνης πυργοποιΐα. Πανταχοῦ διεσπείρετο ἡ τοῦ παρανόμου βαπτίσματος λύμη· καί ὅμως οὐ μόνον εἰς τήν προσβορροτέραν Εὐρώπην (κατ’ ὁμολογίαν τοῦ πολυζήλου τῆς ἀληθείας ἐραστοῦ Πλάτρου), ἀλλά καί ἐν αὐτοῖς τοῖς Μεδιολάνοις μέχρι τοῦ μεσοῦντος τοῦ ιη΄ αἰῶνος ἐσώζετο ὁ τύπος τοῦ Ἀποστολικοῦ βαπτίσματος, ὡς μαρτυρεῖ Φραγκῖσκος ὁ Πιβάτης (ἐν τῷ κατ’ αὐτόν Λεξικῷ). Διά ταύτην οὖν τήν πανταχοῦ σχεδόν τῆς Οἰκουμένης ἀνάμιξιν  τῶν τε βαπτιζομένων ὀρθῶς καί τῶν ῥαντιζομένων Λατίνων ἤ καί λατινοφρόνων, ἀναγκαῖον ἔκρινάν τινες τῶν τότε ἐκκλησιαστικῶν (ὧν εἷς ἦν καί ὁ θεσπέσιος Μᾶρκος), ἵνα δέχονται τούς ἐκ τῶν λατινικῶν αἱρέσεων ἐπιστρέφοντας μύρῳ μόνῳ χρίοντες αὐτούς χωρίς ἀναβαπτισμοῦ· καί τοῦτο διά δύω λόγους· τό μέν, ἵνα μή παρά τούς θείους κανόνας διπλασιασθῇ (ἐξ ἀγνοίας, ἤ δι΄ ἄκριτον ζῆλον) εἴς τινας τῶν ἐπιστρεφόντων Λατίνων τό ἕν καί μόνον ἀληθές βάπτισμα, ὅπερ εἶχον οἱ μέχρι τότε τόν ἀποστολικόν αὐτοῦ τύπον ἐκ γενετῆς διατηροῦντες, εἰς τρεῖς βαπτιζόμενοι καταδύσεις καί ἰσαρίθμους τάς ἐπικλήσεις (ὡς ἐβαπτίζοντο οἱ Ἀρειανοί, καί οἱ Μακεδονιανοί, καί εἴτινες ἄλλοι)· διό καί οὗτοι μύρῳ μόνον χρίοντο, κατά τόν κανόνα ἐπιστρέφοντες εἰς τήν Ἐκκλησίαν. Τό δέ, καί χάριν συγκαταβάσεως καί οἰκονομίας ἐκκλησιαστικῆς· ἵνα μή ποιήσωσιν ὀκνηρούς τούς, ὅσοι προῃροῦντο γνησίως προσελθεῖν τῇ ὀρθοδοξίᾳ...» [12].

Πληροφορούμαστε ἀκόμη, καί ἀπό τήν Ἀπάντησιν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου πρός τήν Παπικήν Ἐγκύκλιον περί ἑνώσεως”, ἐν ἔτει 1896, ὅτι κατά τόν 13ον αἰῶνα, τό βάπτισμα πού ἐπικρατοῦσε στήν Δύση, ἦταν αὐτό τό ὀρθόδοξο. «Ἡ μία, ἁγία, καθολική καί ἀποστολική Ἐκκλησία τῶν ἑπτά Οἰκουμενικῶν Συνόδων ἐβάπτιζε διά τριῶν καταδύσεων ἐν τῷ ὕδατι, ὁ δέ πάπας Πελάγιος ἀποκαλεῖ διαταγήν τοῦ Κυρίου τήν τριττήν κατάδυσιν, καί κατά τόν ΙΓ΄ αἰῶνα ἐκράτει ἐν τῇ Δύσει τό διά τριῶν καταδύσεων βάπτισμα, καί κήρυκες τούτων διαπρύσιοι αὐταί αἱ ἐν τοῖς ἀρχαιοτέροις ναοῖς τῆς Ἰταλίας σωζόμεναι ἱεραί κολυμβῆθραι. ἀλλ’ ἐν χρόνοις μεταγενεστέροις παρεισαχθέν ἐγένετο παραδεκτόν τό ῥάντισμα καί τό ἐπίχυμα ἐν τῇ παπικῇ Ἐκκλησίᾳ...». σελ. 30.

 Ὅρα καί στόν Σέργιο Μακραῖο, σελ. 408. «...ἀπό γάρ τοῦ σχίσματος μέχρι τοῦ ᾳψν΄ (1750) σωτηρίου ἔτους, καί πρό τῆς ἁλώσεως τῆς Κων/λεως, καί μετά τήν ἅλωσιν, κατά τόν ὅρον τόν ἐπί Συμεών τοῦ πατριάρχου (1484), τούς προσιόντας μύρῳ ἔχριζον, οὐδ΄ ἐνεκάλεσε τήν δυτικήν ἐκκλησίαν ἡ ἀνατολική πρίν, ὅτι ἠθέλησε τό κυριακόν καί ἀποστολικόν βάπτισμα, οὔτ' ἐπ᾿ ἐκείνης τῆς ἐν Φλωρεντίᾳ συνόδου, οὔτε ὕστερον· διότι ἐφύλαττον τό ἀρχαῖον καί θεοπαράδοτον βάπτισμα, εἰ δέ που τι τοιοῦτον ἐγίνετο, οἷον ἐπίχυμα ἤ ῥάντισμα, ὅπερ ὕστερον κατεκράτησεν, οὐκ ἦν κοινόν οὐδέ γνώριμον· ἐλέγετο μέντοι καί που τι τοιοῦτον γίνεσθαι, καί μερικόν ἦν τό σφάλμα, οὐ καθ΄ ὅλης ἐκκλησίας ἔγκλημα. Ἐπεί δέ καί κατά τόν ΙΗ΄. ἐκκλησιαστικόν αἰῶνα τό κακῶς παρεισαχθέν ῥάντισμα ἐξεχύθη καί ἐπλεόνασεν εἰς τήν δύσιν, καί τό θεοπαράδοτον βάπτισμα ἠμελήθη μᾶλλον, ἤ μετεποιήθη εἰς ἐπιχύσεις καί ῥαντίσματα, τούς οὕτω ῥαντισθέντας, ὡς μή τό θεοπαράδοτον βάπτισμα δεχθέντας, ἀβαπτίστους ἐκήρυξε καί προσιόντας βαπτίζειν προέτρεψεν... διό καί βαπτίζειν ἐπάναγκες τούς προσιόντας τῇ ὀρθοδόξῳ ἐκκλησίᾳ τούς μέν ὡς ἀβαπτίστους, τούς δέ ὡς ἀμφιβαλλομένους διά τήν τοῦ τύπου σύγχυσιν. Τούς γάρ ἀμφιβαλλομένους εἰ ἐβαπτίσθησαν, βαπτίζειν ὁ κανών διακελεύει. Αὕτη γοῦν ἡ ἐποχή ἀφ'  ἧς ἤρξατο καταβοᾷν τῆς δυτικῆς ἐκκλησίας ἡ ἀνατολική ἐκκλησία ἐγκαλοῦσα, ὅτι ἠθέτησε τοῦ Κυρίου τό βάπτισμα, ἑλομένη τάς ἐπιχύσεις καί τά ῥαντίσματα, καί οὕτως ἐπιχεομένους καί ῥαντισμένους  ἀβαπτίστους ἐκήρυξε, καί προσιόντας βαπτίζειν τοῖς ἱερεῦσι ἐπέτρεψεν...».

Εἶναι γεγονός ὅτι στήν Ἀνατολή διά τούς λόγους πού προαναφέραμε, διά Συνοδικῶν Ἀποφάσεων, ὅπως  αὐτῆς κυρίως τοῦ 1484 ὑπό Πατριάρχου Συμεών, προτιμήθηκε ἡ χρήση τῆς Οἰκονομίας καί ἡ διά χρίσματος εἰσδοχή τῶν Λατίνων στήν Ἐκκλησία. Ἡ Οἰκονομία ὅμως τούτη ὑπερέβαινε τά ὅρια καί τά κριτήρια ἐφαρμογῆς της, ὅπως αὐτά εἶχαν καθορισθεῖ ὑπό τῶν Συνόδων. Ἡ πραγματική  αἰτία κατά τόν Νεόφυτο Καυσοκαλυβίτη, κ. ἄ., ἦταν ξεκάθαρα ἡ ἀτολμία ἕνεκα τοῦ φόβου ἀπό τήν βαρβαρότητα τῶν Λατίνων. Ἀναφέρει περί τούτου ὁ Γεώργιος Μεταλληνός: «Ὁ Νεόφυτος καί οἱ λοιποί δίδουν ἐπί τοῦ θέματος τούτου μίαν περισσότερον ῥεαλιστικήν ἑρμηνείαν. Αἴτιον τῆς ἀτολμίας τῶν ἡμετέρων μετά τήν ἄλωσιν νά ἀποκαλέσουν τούς Λατίνους καί νά καταδικάσουν τό "βάπτισμά" των ἦτο -κατ' αὐτούς- ὁ φόβος, ἕνεκα τῆς διαμορφωθείσης εἰς τήν ἀνατολήν καταστάσεως.  "Διά μόνην δειλίαν" ἀπεύφευγον τοῦτο, λέγει ὁ Νεόφυτος»[13]. Ἀναφερόμενος δέ καί στόν ἅγ.  Νικόδημο λέγει. «... ἐνῷ παλαιότερον ἐβάπτιζον οἱ ἀνατολικοί τούς Λατίνους, "ὕστερον ἐμεταχειρίσθησαν τόν τοῦ μύρου τρόπον", ἤτοι τήν ὁδόν τῆς οἰκονομίας, "ἐπειδή δέν συνέφερεν εἰς τήν ἐσχάτην ἀσθένειαν τοῦ ἠμετέρου γένους νά ἐξάψουν ἐπί πλέον τήν μανίαν τοῦ παπισμοῦ"... καί πρό τῆς πτώσεως τῆς Βασιλευούσης, ἀλλά καί μετ' αὐτήν ἡ πολιτική κατάστασις ἐπέβαλλε τήν διά παντός μέσου ἀποφυγήν ἐρεθισμοῦ τῆς ἐχθρικῆς ἔναντι τῆς Ὀρθοδοξίας Δύσεως. Πολιτικά οὕτω καί ὄχι ἐκκλησιαστικά κριτήρια εἶχον ἐδῶ τήν πρωτοπορείαν»!!! Βάσει αὐτῶν τῶν λόγων ἀποσιωπήθηκε ἐντελῶς κάθε ἀναφορά ἀπό πλευρᾶς Ὀρθοδόξων περί βαπτίσματος, στίς μεταξύ αὐτῶν καί τῶν Λατίνων συζητήσεις, ἀποδεχόμενοι αὐτό σιωπηρῶς, χωρίς ὅμως νά θεωροῦν τό ψευδοβάπτισμα τους οἰκονομητέο μέ ἐκκλησιαστικά κριτήρια!

Αὐτός ἦταν καί ὁ κύριος λόγος πού ἡ Ἀνατολή, παρά τήν παραπληροφόρηση καί τά ψεύδη συγχρόνων λατινοφρόνων μελετητῶν ἐπάνω σέ αὐτό θέμα, δέν ἀκολούθησε ἐξ ὁλοκλήρου τίς ἀποφάσεις τῶν Συνόδων αὐτῶν, ἀλλά συνέχισε κανονικά νά βαπτίζῃ τούς Λατίνους! Τοῦτο συνέβαινε σέ ὅλη τήν διάρκεια τῶν μετά τοῦ σχίσματος χρόνων, ἀκόμη καί μετά τήν Ἀπόφαση τοῦ ἔτους 1484, μέχρι καί τήν τελική ἐπίλυση τοῦ προβλήματος μέ τόν Ὅρον τοῦ Πατριάχου Κυρίλλου (1755-6), ὅπου διέταξε τόν ἐξ ἀρχῆς Βαπτισμό ὅλων τῶν Δυτικῶν.  Οὕτω δέ, «...μετά τήν Σύνοδον αὐτήν "οὔτε ἱερωσύνης μετάχοντας ἐνόμιζον (=οἱ ὀρθόδοξοι) τούς Λατίνους, ἀφορῶντες εἰς τήν περί τήν τελετήν πολλαχοῦ πάλιν διαδοθεῖσαν καινοτομίαν". Οὕτω παρά τήν δοθεῖσαν συνοδικῶς λύσιν καί τήν κατάρτισιν εἰδικῆς ἀκολουθίας, "οἱ Ἀνατολικοί, ἀποβλέποντες πεποιθότως πρός τήν τῶν Οἰκουμενικῶν Ἁγίων Συνόδων ἀκρίβειαν", ἐφήρμοζον τήν διά βαπτίσματος ἀποδοχήν τῶν Δυτικῶν, διότι οὐδέν ἔβλεπον ὄφελος ἐκ τῆς οἰκονομικῶς ἐφαρμοσθείσης συγκαταβάσεως, ἀλλά μᾶλλον "βλάβην"  "τοῖς ἁπλουστέροις καί τεθλιμμένοις ὀρθοδόξοις [14]. Ἄλλωστε ὅπως διαπιστώνει ὁ π. Μεταλληνός, «Καί μόνον ὁ Ὅρος τοῦ 1755 ἀποδεικνύει, ὅτι δέν ἦσαν "ὀλίγοι" ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι μετά τό 1484 "ἀνεβάπτιζον" τούς Λατίνους» [15].

 Βεβαίως ὅπως πάντα... ἡ «στάσις Πατριαρχῶν τινων καί Ἀρχιερέων γενικῶς, ἤτοι τῶν ὑπευθύνων ἐκκλησιαστικῶν προσώπων (καί ἐν τῇ πράξει ἐπισήμων διοικητικῶν ὀργάνων), ὑπῆρξε συνήθως ἠπιοτέρα ἐκείνης τῶν Θεολόγων τῆς Τουρκοκρατίας, τοῦ κλήρου καί τοῦ Λαοῦ, καί ἰδίᾳ τῶν Μοναχῶν»[16]. Δύο κόσμοι... διαφορετικοί!

Εἶναι ἀδιανόητο τό ὅτι, οἱ θιασῶτες τῆς ἐφαρμογῆς τῆς ἀενάου καί ἀδογματίστου οἰκονομίας, στήν πραγματικότητα λαμβάνουν ὑπ' ὄψιν τους ὡς κριτήριο ἐφαρμογῆς αὐτῆς, ὄχι τό πνεῦμα τῶν Κανόνων καί τῶν Ἁγίων Πατέρων, ἀλλά τίς ἑκάστοτε Πολιτικές καταστάσεις! Βάσει αὐτῶν κρίνουν καί τίς ἐκκλησιαστικές καί σέ αὐτές μ΄όνον προσαρμόζονται, ἀποδίδοντάς τες μάλιστα καί ἐκκλησιαστικό κῦρος! Τοῦτο δυστυχῶς φανερώνει καί τήν ἐσωτέρα καί ἐνδόμυχη πνευματική κατάσταση πού βιώνουν, ὡς καί τήν νοητική σύγχυση τοῦ νοῦ τους.



[1]    Πρακτικά τῶν Ἁγίων καί Οἰκουμενικῶν Συνόδων, τόμ. Γ', ἔκδ. Καλύβης Τιμίου Προδρόμου, Ἱερᾶς Σκήτης Ἁγίας Ἄννης, Ἁγίου Ὄρους, σελ. 541.

[2]    Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 547.

[3]     Δ. Μαρίνου, Ἐπιστολιμαία Διατριβή περί Βαπτίσματος,  σελ. 44-45.

Ὁ Κων/νος ὁ ἐξ Οἰκονόμων ἔχει τήν ἄποψη, ὅτι ἡ ἐπανάληψη τοῦ Βαπτίσματος τῶν Παπικῶν κατά τήν ἐποχή τῆς πατριαρχείας τοῦ Μιχαήλ Κηρουλαρίου, ἀφοροῦσε τούς ἐκ τῶν Λατίνων μονοκατάδυτους. Ἅπαντα Σωζόμενα Ἐκκλησιαστικά Συγγράμματα, τόμ. Α', σελ. 498 καί 503, ἔκδ. 1862.  Ὅρα καί Ἰωάννου Καρμίρη, Πῶς δεῖ δέχεσθαι τούς προσιόντας τῇ Ὀρθοδοξίᾳ Ἑτεροδόξους, σελ. 18. Νέα Σιών, 1924, τόμ. 19, ὑπό Δημ. Γεωργιάδου, Τό βάπτισμα τῶν αἱρετικῶν. σελ. 172.

[4]     Στῆβεν Ράνσιμαν, Δύση καί  Ἀνατολή σέ σχίσμα, σελ. 76.

[5]   * Στό σημεῖο αὐτό καταρρίπτεται τό ἐπιχείρημα ἐκείνων, πού λέγουν ὅτι τά ἐντός τῆς Ἐκκλησίας παράτυπα βαπτίσμα δέν ἐπαναλαμβάνονται! Εἶναι ἀναντίρρητο ἱστορικό γεγονός, ὅτι οἱ Ἀνατολικοί βάπτιζαν ἐξ ἀρχῆς ὅσους Δυτικούς ἐλάμβαναν βάπτισμα μέ τόν μονοκατάδυτο Τύπο, ὄντες ἐντός Ἐκκλησίας! Στήν Ἀνατολική Ἐκκλησία δέν ἦταν ποτέ ἀποδεκτό κανένα ἄλλο εἴδους Βαπτίσματος, ἐκτός αὐτό τῶν Καταδύσεων.

[6]   Ἰωάννου Καρμίρη, Δογματικά καί Συμβολικά Μνημεῖα, 1960, τόμ. 1ος, σελ. 342.

[8]   Ῥαντισμοῦ Στηλίτευσις, σελ. 37.

[9]  Ἐπιστολιμαία Διατριβή περί Βαπτίσματος, σελ. 48.

[10]  Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 48.

[11]  Ἐχειρίδιον περί τοῦ Βαπτίσματος, σελ. 44,45 καί σελ. 47, ἔκδ. 1757.

[12]   Ἅπαντα Σωζόμενα Συγγράμματα, τόμ. Α΄, σελ. 504.

 

[13]    Ὁμολογῶ ἕν Βάπτισμα, σελ. 56.

[14]   Ἔνθ. ἀνωτ. σελ.55.

[15]   Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 61.

[16]   Αὐτόθι.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου